Kino od początku swojego istnienia za cel wzięło sobie nie tylko bawić widzów i edukować, ale przede wszystkim poruszać emocje i sprawiać, że z innej perspektywy spojrzą na życie swoje i bliskich. Filmy miłosne, dramaty czy filmy, których bohaterowie zmagają się z przeciwnościami losu, sprawiają, że inaczej spogląda się na swoje codzienne rozterki i może nawet łatwiej znajduje rozwiązania.
Jedną z interesujących kategorii filmów, które od zawsze wzbudzają duże emocje, są filmy o przetrwaniu na morzu lub oceanie. Wszechobecna woda, oddalenie lądu na taką odległość, że nie jest możliwe, aby go dojrzeć, już same w sobie budzą grozę i pytania o to, ile siły trzeba mieć w sobie, żeby to znieść i przetrwać.
“Moby Dick”
Jedną ze najbardziej znanych historii, której akcja toczy się na otwartym morzu jest słynny „Moby Dick”. Ekranizacja słynnej powieści Hermana Melvilla opowiada historię szalonego, opętanego żądzą zemsty kapitana Ahaba. Ahab jest kapitanem statku wielorybniczego, a wielomiesięczne wyprawy na ocean powodowane są chęcią zysku uzyskaną z połowu wielorybów. Adresatem nienawiści kapitana jest bardzo rzadki biały wieloryb, który podczas jednej z wypraw pozbawił go nogi, nie dając się złapać w sieci. Kapitan prowadzi swój statek i jego załogę na pewną śmierć, jakby opętany przez nieznane moce, co przeraża członków załogi. Tę niezwykłą historię poznajemy z relacji jednego z nich – początkującego wielorybnika, Izmaela. Historia stawia pytania o granice ludzkiej poczytalności i rolę obsesji w życiu człowieka, który gubi poczucie sensu i jest gotów poświęcić wszystko, żeby osiągnąć wyimaginowany cel.
“Pan i władca na krańcu świata”
Nieco podobny wydźwięk ma film pt. „Pan i władca na krańcu świata” ze świetnym Russelem Crowe’m w roli głównej. Tym razem przenosimy się w czasy wojen napoleońskich. Ambitny kapitan, grany przez Crowe’a, ściga francuski okręt korsarski, przemierzając wody Oceanu Spokojnego. Piękne zdjęcia, muzyka i ujęcia sprawiają, że film na długo zapada w pamięci. Przywołuje też na myśl ludzi, którzy tak dalece potrafią oddać się swojej misji, że nie dostrzegają niebezpieczeństw wokół i zachowują się, jakby mieli je za nic. Czasami też dzięki swojej niezłomności i zdecydowaniu potrafią zapalić do swojej wielkiej idei podwładnych. „Pan i władca na krańcu świata” to film o przetrwaniu w sensie podwójnym. Walka z oceanem łączy się tu z walką o swój kraj i poczuciem obowiązku, który stawia się ponad wszystko.
“Życie Pi”
Filmy o przetrwaniu pokazują bohaterów o niezłomnych charakterach. Właśnie takich bohaterów chce się oglądać na ekranie i czerpać z oglądanego obrazu nadzieję na to, że złego losu można uniknąć, a hard ducha i wytrwałość bywają często nagradzane. Pięknym obrazem dotykającym tego tematu jest „Życie Pi”. To również ekranizacja słynnej powieści, która walkę człowieka z zastanym losem i z żywiołem, jakim jest olbrzymi ocean, zestawia z pytaniem o istnienie boga i jego udział w tej walce. Bohater tej historii jest rozbitkiem, któremu jako jedynemu udaje mu się przetrwać sztorm, podczas którego rozbija się i tonie statek, na którym płynął z najbliższymi. Próbując dostać się do lądu lub po prostu przeżyć jak najdłużej, podróżuje na tratwie z tygrysem. Pełna metafor, pięknie opowiedziana, ale przede wszystkim wspaniale sfilmowana historia, nie daje jednoznacznych odpowiedzi na tematy związane z wiarą, jednak pozostawia z interesującymi pytaniami o sens życia i przypadków, które czasami mają na nie znaczący wpływ.
“Cast Away”
Jednym z najpopularniejszych filmów o rozbitku, który zdaje się nie mieć szans na powrót do swojego życia, a nawet cywilizacji, jest „Cast Away” z Tomem Hanksem w roli głównej. Po tym, jak samolot, którym leciał, rozbija się, główny bohater rozpoczyna samotny żywot na bezludnej wyspie. Mogąc liczyć tylko na swoje siły i umiejętności, próbuje stworzyć sobie warunki do życia, które pozwolą mu przetrwać, a jednocześnie nie stracić nadziei na to, że to tylko tymczasowa sytuacja. Niezwykłe sceny, w których nawiązuje więź ze zwykłą piłką, nadając jej antropomorficzne cechy – czyli dorysowując jej oczy i usta – pokazują, jak bardzo ważny dla człowieka jest drugi człowiek obok. To chyba największa tęsknota i brak w takich sytuacjach – brak kogoś, do kogo można by się odezwać. Decydując się na samotną podróż przez ocen, w celu znalezienia innych ludzi i powrotu do życia, bohater staje przed trudnym wyborem pomiędzy tym, co zdążył już oswoić w sobie i w miejscu, w którym przyszło mu samotnie żyć przez kilka miesięcy, a tym co może jeszcze przynieść – lub do końca zabrać – niebezpieczna wyprawa.
“Wszystko stracone”
Jeszcze jednym doskonałym filmem, który przenosi nas na dalekie wody i daje możliwość zastanowienia się nad wyborami dokonywanymi przez człowieka, jest „Wszystko stracone”. Doświadczony żeglarz – w tej roli świetny Robert Redford – na niewielkiej łodzi, decyduje się na samotny rejs po Oceanie Spokojnym. Mimo miesięcy przygotować i wielkiej odwagi, nie udaje mu się uniknąć przewrotności losu. Jego łódź zostaje uszkodzona przez przepływający obok kontener. Dalsza podróż wydaje się niemożliwa i cała historia zamienia się w walkę o to, żeby przetrwać na przekór wszystkiemu. Kończące się zapasy jedzenia, zmienna pogoda, samotność, sprawiają, że rejs staje się prawdziwym survivalem, a jej koniec jest trudny do przewidzenia. W filmie nie pada ani jedno słowo i to sprawia, że jego odbiór jest jeszcze mocniejszy. Można mieć wrażenie, że ta historia jest na wyciągnięcie ręki i przeżywa się ją jeszcze mocniej.
Podsumowanie
Filmy o przetrwaniu są szczególnie chętnie oglądane przez widzów na całym świecie. Zazwyczaj kręcone są po to, by stanowić swego rodzaju pomnik dla człowieka, który jest w stanie przetrwać wiele i zachować zimną krew w najtrudniejszych sytuacjach, chociaż czasami wydaje mu się, że nie sprosta zwykłej rzeczywistości. Piękne obrazy oceanu i nisko nad nim wiszącego nieba, niebezpiecznych stworzeń i zmian pogody, rozbudzają wyobraźnię, ale też stanowią istotny przekaz o tym, jak mało może znaczyć człowiek i jego wielkie marzenia wobec przyrody, która go otacza.
