Morza świata dzielą się na cztery główne rozlewiska, które stanowią Ocean Atlantycki, Ocean Spokojny, Ocean Indyjski i Ocean Arktyczny. Wody każdego z nich wpadają do mórz okalających wybrzeża ziemi. Ich zsumowaną powierzchnię szacuje się na około 40 milionów kilometrów kwadratowych. Wody morskie i oceaniczne stanowią niezwykle istotny element ziemskiego ekosystemu. Jakie są największe i najmniejsze morza na świecie? Które jest najgłębsze lub najpłytsze i jakie oceany wyróżniamy na świecie? Przedstawiamy najważniejsze informacje!
Oceany świata
Na ziemi istnieje pięć oceanów: Ocean Spokojny, Ocean Atlantycki, Ocean Indyjski, Ocean Południowy i Ocean Arktyczny. Największym z nich jest Pacyfik, zajmujący powierzchnię ponad 155 milionów km kw. Jest to również najgłębszy ocean na świecie, który w największej głębi przekracza 11 kilometrów. Głębia ta znana jest jako rów mariański. Drugi pod względem wielkości jest Ocean Atlantycki, który zajmuje powierzchnię ponad 85 milionów km kw. Są to także najbardziej ruchliwe wody, które obejmują szlaki żeglugowe łączące Europę, Afrykę i obie Ameryki. Na trzecim miejscu pod względem wielkości plasuje się Ocean Indyjski z powierzchnią ponad 75 milionów km kw. Znajdują się na nim szlaki żeglugowe łączące Azję, Afrykę i Australię.
Ocean Południowy jest czwartym co do wielkości akwenem. Jego powierzchnia zajmuje ponad 20 milionów km kw. Otacza Antarktydę i jest domem dla wielu unikalnych zwierząt i roślin. Po drugiej stronie planety znajduje się Ocean Arktyczny, który jest najmniejszy i najpłytszy ze wszystkich wód oceanicznych. Ocean Arktyczny zajmuje nieco ponad 14 milionów kilometrów kwadratowych i jest w dużej mierze pokryty lodem. Zamieszkuje go wiele ssaków morskich, w tym morsy, foki i niedźwiedzie polarne.
Ile jest mórz na świecie?
W zależności od przyjętej klasyfikacji wyróżnia się 71 lub 73 morza. Skąd bierze się ta różnica? Wynika ona ze sporu między naukowcami dotyczącego klasyfikacji Morza Kaspijskiego i Morza Martwego. Śródlądowy charakter obu akwenów sprawia, że cześć geografów klasyfikuje je jako jeziora. Argumentem za uznaniem ich jako morza jest wysoki poziom zasolenia oraz wielkość.
Morza świata można klasyfikować na wiele sposobów. Wyróżnia się morza międzykontynentalne, wewnątrz kontynentalne, otwarte i między wyspowe. W klasyfikacji istotną rolę ogrywa także wielkość i głębokość. Jakie są największe i najmniejsze morza świata? Które akweny są najgłębsze, a które morze ma najpłytsze wody? Oto krótkie podsumowanie wraz z danymi liczbowymi.
Najmniejsze i największe morza świata
Morza świata różnią się od siebie wielkością. Niektóre z nich to bardzo rozległe akweny, inne są znacznie mniejsze. Największym morzem na świecie jest wspomniany wyżej Ocean Spokojny. Jego powierzchnia wynosi bezprecedensowe 155 milionów km kw. Od wschodu graniczy z Azją i Australią, od zachodu z Ameryką Północną i Południową, a od północy z Oceanem Arktycznym. Najmniejszym morzem na świecie jest Morze Bałtyckie, którego powierzchnia zajmuje jedynie 380 km kw. Pomiędzy tymi wartościami znajdują się skrajnie Morze Śródziemne z powierzchnią 2,5 milina km kw. i drugi pod względem wielkości Ocean Atlantycki (85 mln km kw.). Niezależenie od wielkości, każdy z akwenów odbywa niezwykle ważną rolę w hydrosferze ziemi.
Najgłębsze i najpłytsze morza na świecie
Morza świata różnią się także głębokością. Najgłębsze z nich osiągają głębokość ponad 11 000 metrów, podczas gdy inne akweny mają zaledwie kilka metrów głębokości. Za największą głębię uznawany jest Rów Mariański na Oceanie Spokojnym, który osiąga głębokość ponad 11 tys. metrów. Najpłytszym morzem jest również to najmniejsze. Średnia głębokość Bałtyku wynosi zaledwie 55 m. Wynika to m.in, ze stopniowego zatapiania się lądu, który otacza akwen, co sprzyja zmniejszaniu się objętości wody.
Średnia głębokość mórz i oceanów na świecie
Przy tak dużych rozbieżnościach naukowcy postanowili obliczyć średnią głębokość mórz świata. Według National Oceanic and Atmospheric Administration jest to około 12 200 stóp. Oznacza to, że morza świata mają średnio ponad 2 mile głębokości, czyli około 3,2 km. Dla lepszego zobrazowania wartość tą można przyrównać do wysokości Mount Everest. W rzeczywistości istnieje ogromna rozbieżność między morzami i basenami oceanicznymi. Zdecydowana większość akwenów ma głębokość mniejszą nić 20 000 stóp, co wynika z ich rozmiarów. Przyjmuje się bowiem, że im bardziej rozległy jest basen oceaniczny lub morski, tym większy będzie zakres jego głębokości. Założenie te zgadza się z wartościami przypisanymi do Oceanu Spokojnego i Bałtyku.
Morza świata – niebieska planeta
Ziemia określana jest nieraz mianem niebieskiej planety. To zasługa proporcji wody do lądu. Morza świata i śródlądowe akweny stanowią aż 70% powierzchni ziemi, przez co widziana z kosmosu, wydaje się właśnie niebieska. Wśród wód otaczających kontynenty wyróżnia się 5 oceanów oraz 71 lub 73 morza (w zależności od klasyfikacji). Ich wody stanowią schronienie dla licznych gatunków zwierząt i roślin oraz stanowią niezwykle ważny element ziemskiego ekosystemu. Największym akwenem jest basen Oceanu Spokojnego. To również tam znajduje się największa głębia, określana mianem Rowu Mariańskiego. Najmniejszym i najpłytszym morzem jest Bałtyk.
